Afgelopen weekend werd ik keihard teruggeworpen in iets wat ik lang niet meer had meegemaakt. Een moment van error. Paniek. Kortsluiting. Het was lang geleden dat dit me overkwam. Vroeger, halverwege mijn twintigste, gebeurde het vaker. Maar je zag het niet aan me, en ik sprak er ook niet vaak over.
De weken hiervoor waren druk. Vol afspraken, fijne ontmoetingen, netwerken, werken, podcasten, in de avonden op pad. Allemaal dingen waar ik normaal gesproken juist energie van krijg. Maar blijkbaar was het net iets te veel geweest.
Zaterdag deed ik mee aan de clubkampioenschappen op de golfbaan. Twee rondes gespeeld. De eerste liep goed, de tweede op handicap — prima dus. Zondag was de finale. Ik voelde me rustig. De eerste negen holes liep ik top: 41 slagen. Alles zat mee. Ik zat in de flow. Maar toen gebeurde het.
Langzaam kroop er een onrust mijn hoofd binnen. Eerst nog vaag, een lichte spanning. Maar al snel draaide mijn brein overuren. Ik begon afzwaaiers te slaan, belandde in de bunker, liep een hole met tien slagen. En ineens was ik het kwijt. Alles. Focus. Flow. Vertrouwen. Rust. Wat begon als ontspanning, eindigde in chaos. De strijd in mijn hoofd was intens.
Gedachten die ik dacht te hebben losgelaten, vlogen terug m’n hoofd in:
“Het moet goed gaan.”
“Je moet presteren.”
“Als het niet lukt, heb je gefaald.”
En dat terwijl ik nog zo veel marge had. Maar ik verloor de controle, mijn hoofd werkte niet meer mee. En het lukte me niet om mild te zijn naar mezelf. Ik eindigde als vierde, een mooie prestatie, zou je zeggen. Maar ik voelde me niet trots. Ik was vooral teleurgesteld in mijn brein. In die onrust waarvan ik dacht dat ik hem inmiddels wel de baas was.
Het sudderde nog een paar dagen na. Tot ik besloot dit op te schrijven. Voor mezelf, om te verwerken. Voor jou, als herkenning. En als uitnodiging om met zachtheid naar jezelf te blijven kijken. Want momenten van paniek en kortsluiting horen erbij. Zeker bij een brein met ADHD. En daar wil ik je vandaag iets meer over vertellen.
Wat gebeurt er in het ADHD-brein bij paniek of ‘error’?
Een brein met ADHD is een prachtig, krachtig systeem — maar ook een gevoelig geheel van radartjes die nét iets anders draaien dan gemiddeld. Vooral onder druk.
Wanneer je stress ervaart, komt je amygdala (het alarmsysteem in je brein) in actie. Bij mensen met ADHD gebeurt dit vaak sneller én intenser. Je brein detecteert gevaar — ook al is het slechts prestatiedruk op de golfbaan — en stuurt onmiddellijk signalen uit: “Let op! Er moet iets gebeuren!”
Het logisch nadenken verschuift naar de achtergrond, want je prefrontale cortex, die normaal gesproken zorgt voor focus, overzicht en rationeel denken, raakt overspoeld. Hij raakt letterlijk ‘offline’. Je brein schakelt over naar een overlevingsstand: vechten, vluchten of bevriezen.
In die stand is het bijna onmogelijk om jezelf te reguleren. Juist die zelfregulatie is bij ADHD al wat kwetsbaarder. Dat betekent dat je minder goed toegang hebt tot je kalmte, je relativeringsvermogen en je fijne motoriek — best onhandig als je probeert een golfbal gecontroleerd te slaan…
En dan komen daar de oude overtuigingen nog eens bovenop. Die je ooit hebt geleerd. Over moeten presteren. Over falen. Over ‘niet genoeg zijn’. Die slaan als een storm door je hoofd en maken het bijna onmogelijk om nog helder te denken.
Wat kun je doen als je in zo’n moment belandt?
Allereerst: mildheid. Het is oké. Je doet niks fout. Dit is hoe jouw brein werkt onder druk. En ook al heb je misschien al heel wat ontwikkeld, patronen komen soms onverwacht weer even bovendrijven. Dat is niet zwak, dat is menselijk.
Een paar dingen die kunnen helpen:
Herken de signalen vroeg. Leer de eerste lichamelijke tekenen van spanning herkennen: sneller ademen, onrust, het gevoel ‘aan’ te staan.
Haal je brein uit de overlevingsstand. Dit kan met ademhaling (zoals 4 tellen in, 6 tellen uit), met even letterlijk vertragen, of door iets tastbaars te doen — een bal knijpen, je voeten stevig op de grond zetten.
Laat de uitkomst los. Focus op het proces. Op de stappen die je zet. Op je plezier. Ja, ook tijdens een wedstrijd.
Praat erover. Dat lucht op en haalt je uit het idee dat je ‘de enige’ bent die dit meemaakt.
En soms helpt schrijven. Zoals deze blog. Misschien helpt het jou ook. Om te weten: je bent niet alleen. En je hoeft niet altijd ‘aan’ te staan om waardevol te zijn.
Heb jij ook wel eens zo’n moment gehad waarop je brein het even opgaf? Wat deed je toen? En wat helpt jou om mild te blijven naar jezelf? Laat het me weten. Je verhaal delen is vaak al de eerste stap naar ruimte.
0 reacties