Hooggevoeligheid, of hoogsensitiviteit, is een eigenschap waarbij iemand sterker reageert op prikkels uit de omgeving en vaak ook een diepere verwerking van informatie heeft. Personen die hoogsensitief zijn, worden vaak aangeduid met de afkorting HSP (Highly Sensitive Person). Deze eigenschap is geen stoornis, maar een karaktertrek die bij ongeveer 15-20% van de bevolking voorkomt. HSP kan zich uiten in intensere ervaringen van emoties, zintuiglijke waarnemingen en een verhoogd bewustzijn van de omgeving.
Oorzaken en achtergrond
HSP is deels genetisch bepaald, wat betekent dat de gevoeligheid vaak binnen families voorkomt. Hoewel HSP niet dezelfde erfelijke component heeft als bijvoorbeeld ADHD, zijn er wel aanwijzingen dat de mate van gevoeligheid samenhangt met bepaalde genetische en neurologische factoren. HSP’s hebben vaak een actiever zenuwstelsel en reageren sterker op prikkels in de hersenen, wat hen gevoeliger maakt voor details, stemmingen en veranderingen in hun omgeving.
Kenmerken van HSP
Hoogsensitieve personen hebben vaak specifieke eigenschappen die hen onderscheiden van anderen. Deze kenmerken kunnen verschillen in intensiteit per persoon, maar omvatten over het algemeen:
– Sterke zintuiglijke waarneming: HSP’s ervaren geluiden, licht en geuren vaak sterker dan anderen. Een drukke omgeving of fel licht kan al snel als overweldigend worden ervaren.
– Diepe verwerking van informatie: Ze denken vaak lang na over situaties en staan stil bij details die anderen wellicht niet opmerken.
– Empathie en gevoeligheid voor emoties van anderen: HSP’s voelen vaak snel stemmingen aan en ervaren ze soms ook intens.
– Vermoeidheid na sociale interactie: Door de intensieve verwerking van prikkels kunnen HSP’s sneller uitgeput raken, vooral in drukke sociale situaties.
Begeleiding en ondersteuning
HSP is geen aandoening die ‘behandeld’ hoeft te worden, maar veel hoogsensitieve personen kunnen baat hebben bij coaching en begeleiding om beter met hun gevoeligheid om te gaan. Structuur en mindfulness helpen vaak om tot rust te komen en de intense ervaringen te verwerken. Zelfzorg, zoals het plannen van rustmomenten, het vermijden van overvolle agenda’s, en het aanleren van ademhalingsoefeningen, kunnen HSP’s ondersteunen om een goede balans te vinden.
Door zich bewust te worden van hun hooggevoeligheid, kunnen HSP’s leren om dit als een kracht in te zetten, bijvoorbeeld door hun empathisch vermogen in te zetten bij het ondersteunen van anderen, of door creatieve talenten verder te ontwikkelen.
