Transactionele analyse(TA):
een diepgaande psychologische theorie voor betere relaties en effectieve communicatie
In de wereld van psychologische theorieën is transactionele analyse(TA) een bijzonder fascinerende benadering die ons in staat stelt om onze persoonlijke relaties en communicatie op een dieper niveau te begrijpen en te verbeteren. Het is een manier om te begrijpen hoe we communiceren en omgaan met anderen. Het helpt ons om bewust te worden van onze eigen gedachten, gevoelens en gedragingen, evenals die van anderen. Het gaat om het onderzoeken van de verschillende delen van onze persoonlijkheid en hoe ze met elkaar samenwerken.
Grondlegger
De grondlegger van transactionele analyse is Eric Berne, wiens theorie zich richt op de manier waarop mensen met elkaar omgaan door middel van ‘transacties’ of interacties. Het uitgangspunt is dat al onze communicatie bestaat uit een reeks uitwisselingen, waarbij we verschillende rollen aannemen, zoals die van de Ouder, het Kind en de Volwassene.
De ouder
De rol van de Ouder vertegenwoordigt de normen, waarden en berichten die we van onze ouders en andere autoriteitsfiguren hebben ontvangen. De “ouder” wordt onderscheiden door de “voedende ouder”, die patronen bevat die te maken hebben met steun, verzorgen, troosten, verwennen, hulp bieden, coachen ect. en de “kritische ouder” die bevat patronen die te maken hebben met bekritiseren, aansporen, opdragen, verbieden, straffen ect. Heel kort door de bocht staat de “ouder “ staat voor de stemmen in ons hoofd die we hebben overgenomen van onze ouders of andere autoriteitsfiguren.
Het kind
Het Kind symboliseert onze emoties, behoeften en spontaniteit. Het “kind” wordt onderscheiden door het “aangepaste kind” die bevat patronen als binnen de kaders blijven, altijd aardig zijn, je altijd goed gedragen, erbij horen, doe wat er gezegd wordt, volgen ect. Ook kent het “aangepast kind” een andere kant: het “rebelse kind” die patronen bevat als, grenzen overgaan, ertegenin gaan, tegenwerken, pesten, ontduiken ect. Kortom tijdens jouw kindertijd heb je de rollen vervult van bijvoorbeeld: een zoon/dochter, een voetbalmaatje, vriendje of vriendinnetje. In die tijd heb je deze patronen ontwikkeld om ervoor te zorgen dat jij in het “nest” bleef passen. Het “nest” van jouw gezin, klas of sportgroepje. De tweede onderscheiding is het “vrije kind” die patronen bevat an impulsieve soms ongecensureerde gedachten, gevoelens en gedrag. De omgeving heeft hier geen vat op. Vanuit deze positie voel je je vrij, hebt veel plezier en jaag je je dromen na. Het kind staat dus voor onze emotionele en speelse kant.
De volwassene
De Volwassene-rol is de rationele, logische en objectieve kant van onszelf. De “volwassene” is het neutrale, rationele deel van onszelf dat informatie verwerkt en beslissingen neemt. Wanneer je communiceert vanuit je volwassene heb je controle over je emoties en kun je tegelijkertijd in verbinding met jezelf als de ander blijven.
Hoe werkt dat nu binnen TA
Binnen transactionele analyse wordt niet alleen de inhoud van wat er gezegd wordt geanalyseerd, maar ook de manier waarop het wordt gezegd. Berne identificeerde verschillende soorten transacties, zoals complementaire transacties waarbij de rollen elkaar aanvullen, en gekruiste transacties waarbij er een conflict of misverstand ontstaat tussen de rollen.
Wanneer we bewust worden van onze eigen rollen en de interacties met anderen, zijn we beter in staat om te begrijpen waarom communicatie soms misgaat. TA helpt ons ook om patronen in onze relaties te herkennen en eventuele negatieve patronen te doorbreken.
Script als krachtig concept
Een van de krachtige concepten binnen TA is het idee van een ‘script’. Dit script is een onbewust levensplan dat we ontwikkelen op basis van onze vroege ervaringen en overtuigingen. Door ons bewust te worden van ons script, kunnen we bewuste keuzes maken die ons helpen om gezondere en bevredigende relaties te hebben.
TA als professioneel ontwikkeltool
TA is niet alleen relevant op persoonlijk vlak, maar heeft ook toepassingen binnen professionele omgevingen, zoals leiderschap, coaching en teamontwikkeling. Het biedt een kader om effectiever te communiceren en conflicten te verminderen, waardoor de samenwerking en productiviteit kunnen verbeteren.
Het is een breed en diepgaand onderwerp dat kan bijdragen aan persoonlijke groei en het verbeteren van relaties. Door meer te leren over transactionele analyse kunnen we onszelf beter begrijpen en onze communicatieve vaardigheden verfijnen. Dit zal ons in staat stellen om gezonde en bevredigende relaties op te bouwen en te onderhouden, zowel in ons persoonlijke als professionele leven.
