Afgelopen week kreeg ik tijdens mijn intervisiegroep feedback die me raakte: “je bent zo veel”. Ondanks dat ik tegenwoordig weet dat dit vaak een projectie van de ander is, kostte het me veel werk om me niet aangevallen te voelen. Het was een uitdaging om niet terug te vallen in mijn oude patroon van mezelf kleiner maken en aanpassen om minder op te vallen. Dit moment herinnerde me eraan hoe diep patronen kunnen zitten, zelfs als je ze herkent. Het was een waardevolle oefening in zelfbewustzijn en groei.
Als je ADHD hebt, is de kans groot dat je op een bepaald moment in je leven de opmerking hebt gehoord: “Je bent zo veel.” Misschien werd het gezegd met een zucht van vermoeidheid of zelfs als een grapje, maar de impact ervan kan diepgaand zijn. Deze feedback raakt namelijk direct aan de kern van een veelvoorkomende worsteling bij mensen met ADHD: de uitdaging om je eigen intensiteit, energie en impulsiviteit te begrijpen en te omarmen. Maar wat doet zo’n opmerking eigenlijk met je? En welke patronen kan het activeren?
Woorden zoals “je bent te veel” kunnen een flinke emotionele lading hebben. Voor iemand met ADHD komt het vaak neer op een oordeel over hun persoonlijkheid: je bent te druk, te luid, te energiek, te intens. Het suggereert dat jouw natuurlijke manier van zijn een probleem is voor de mensen om je heen. Dit soort opmerkingen kunnen onzekerheid versterken en leiden tot interne conflicten, vooral omdat veel mensen met ADHD al de neiging hebben om zichzelf kritisch te evalueren en te vergelijken met anderen.
Wanneer je dit soort feedback krijgt, activeert dat vaak oude patronen van afwijzing. Veel mensen met ADHD ervaren al van jongs af aan dat ze ‘anders’ zijn. Door steeds opnieuw te horen dat je ‘te veel’ bent, kan het gevoel ontstaan dat je jezelf moet inhouden om acceptatie te verdienen.
Wanneer je te maken krijgt met zo’n trigger dan kan het zijn dat je vervalt in patronen van ooit. Een manier die jij als heel klein kindje jezelf al aangeleerd hebt om in jouw eigen “nest” te passen, om erbij te kunnen horen of niet gekwetst te worden bijvoorbeeld.
Wanneer je herhaaldelijk te horen krijgt dat je te veel bent, kan dit een patroon van aanpassen en pleasen activeren. Dit betekent dat je bewust of onbewust begint te proberen je gedrag aan te passen om aan de verwachtingen van anderen te voldoen. Je gaat jezelf inhouden, minder jezelf zijn, of voortdurend rekening houden met wat anderen van je vinden. Hoewel dit misschien tijdelijk werkt om de negatieve feedback te verminderen, creëert het ook een enorme interne spanning en verlies van authenticiteit.
Een ander patroon dat vaak wordt geactiveerd, is overcompensatie. Mensen met ADHD kunnen proberen hun eigen intensiteit te overcompenseren door nóg harder te werken, nóg meer controle te krijgen over hun gedrag of nóg meer te presteren. Dit kan leiden tot burn-out en een gevoel van constant falen, omdat het onmogelijk is om op lange termijn aan deze hoge eisen te voldoen.
Omdat feedback zoals “je bent te veel” vaak in sociale situaties naar voren komt, kan het ertoe leiden dat mensen met ADHD deze situaties gaan vermijden. De angst voor afwijzing of kritiek kan ervoor zorgen dat je jezelf terugtrekt, minder je mening deelt of bepaalde interacties helemaal uit de weg gaat. Op de lange termijn kan dit eenzaamheid en isolatie veroorzaken, wat de mentale gezondheid verder kan ondermijnen.
Misschien wel het schadelijkste patroon dat kan ontstaan, is zelfafwijzing. De constante boodschap dat je te veel bent, kan een negatieve interne dialoog in gang zetten. Je begint te geloven dat er iets mis met je is, dat je niet goed genoeg bent zoals je bent. Deze overtuigingen kunnen diepgeworteld raken en leiden tot een negatief zelfbeeld, wat je vertrouwen en welzijn aantast.
Het is belangrijk om te beseffen dat deze patronen niet onvermijdelijk zijn. Er zijn manieren om belemmerende feedback te herstructureren en jezelf opnieuw te verbinden met je eigen kracht:
Het feit dat je energie, creativiteit en intensiteit hebt, betekent niet dat je te veel bent. Deze eigenschappen kunnen juist je kracht zijn. Probeer feedback van anderen te zien als hun reactie op iets waar ze zelf misschien moeite mee hebben, in plaats van een absolute waarheid over jou.
Vervang negatieve gedachten door positieve affirmaties die je herinneren aan je waarde. In plaats van “Ik ben te veel,” probeer “Ik ben energiek en dat is mijn kracht.” Het is belangrijk om je eigen interne dialoog te beïnvloeden en jezelf regelmatig te waarderen voor wie je bent.
Zoek mensen op die jouw energie en enthousiasme waarderen. Of het nu vrienden, familieleden of collega’s zijn, je hebt mensen nodig in je leven die je aanmoedigen om volledig jezelf te zijn. Dit helpt je om de impact van belemmerende feedback te verminderen en meer zelfvertrouwen te ontwikkelen.
Uiteindelijk draait het om het accepteren van wie je bent, inclusief je ADHD. Door jezelf te omarmen en te zien wat voor mooie eigenschappen je hebt, kun je die belemmerende patronen doorbreken. Zelfkennis en zelfcompassie zijn hierbij cruciaal. Hoe meer je jezelf leert kennen en accepteert, hoe minder invloed die negatieve feedback van buitenaf op je zal hebben.
De volgende keer dat iemand zegt dat je te veel bent, herinner jezelf eraan dat je precies goed bent zoals je bent. Je hebt de kracht om de negatieve impact van zulke opmerkingen te verminderen en om nieuwe, positieve patronen te creëren die je helpen om jezelf te omarmen. ADHD is geen tekortkoming, maar een andere manier van zijn – eentje met unieke kwaliteiten die een plek verdienen in de wereld.
—
Vind je deze blog interessant? Volg me voor meer inzichten over ADHD, persoonlijke groei en hoe je jouw unieke kwaliteiten kunt omarmen.